Jak wspominaliśmy w I części artykułu, w przypadku naszego kraju proces cyfryzacja podatków obejmuje między innymi mechanizm podzielonej płatności (tzw. split payment bądź MPP), Jednolity Plik Kontrolny (tzw. JPK), Białą listę podatników VAT, ewidencję akcyzową w formie elektronicznej czy Krajowy System e-Faktur (tzw. KSeF). W poprzedniej części omówiony został mechanizm podzielonej płatności, Jednolity Plik Kontrolny oraz Biała Lista Podatników VAT. Dziś skupimy się na ewidencji akcyzowej w formie elektronicznej i Krajowym Systemie e-Faktur (tzw. KSeF).
Ewidencje akcyzowe w formie elektronicznej
Wyroby akcyzowe to produkty, które podlegają opodatkowaniu akcyzą. To specjalny podatek nakładany na niektóre towary, takie jak alkohol, papierosy, wyroby tytoniowe, paliwa czy energia elektryczna. Obrotowi wyrobami akcyzowymi towarzyszy szereg obowiązków podatkowych. Należą do nich: prowadzenie ewidencji, ksiąg, dokumentów, zgłoszeń czy deklaracji. Dotychczas podatnicy akcyzy mogli prowadzić te obowiązki w formie papierowej lub elektronicznej, w zależności od ich preferencji i możliwości technicznych.
11 lipca 2023 r. do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia nieprawidłowości w obrocie niektórymi towarami oraz usprawnienia funkcjonowania Krajowej Administracji Skarbowej. Projekt zakładał m.in. wdrożenie systemu CEWA czyli Centralnej Ewidencji Wyrobów Akcyzowych. Projekt podczas poprzedniej kadencji nie został przegłosowany, a zgodnie z zasadą dyskontynuacji, nowy parlament nie proceduje tej ustawy. Mimo to, można podejrzewać, że nowy rząd będzie kontynuował cyfryzacje w tym zakresie i temat wróci, wcześniej czy później, na tapet. Projekt ustawy o CEWA zakładał m.in.: zwiększenie kontroli i monitorowania obrotu wyrobami akcyzowymi na terenie Polski oraz zwalczanie nielegalnego handlu tymi produktami. System CEWA miał gromadzić informacje o każdym wyrobie akcyzowym, który został wyprodukowany lub przywieziony do Polski, a także o jego dalszym obrocie, w tym o sprzedaży, przemieszczaniu, składowaniu, importowaniu i eksportowaniu.
Aktualnie podatnicy w dalszym ciągu mogą prowadzić ewidencję akcyzową w jednej z dowolnie wybranych form (papierowa lub elektroniczna). Data wdrożenia obowiązku prowadzenia ewidencji akcyzowej w postaci elektronicznej nie została dotychczas podana.
Krajowy System e-Faktur
Krajowy System e-Faktur (KSeF) stanowi rozwiązanie, które od 1 stycznia 2022 r. umożliwia polskim przedsiębiorcom wystawianie i odbieranie faktur w formie elektronicznej, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Ministerstwa Finansów. KSeF to – w dużym uproszczeniu – interfejs umożliwiający wystawianie i udostępnianie faktur ustrukturyzowanych. Faktura uznawana jest za wystawioną w dniu przesłania jej do KSeF. Po jej weryfikacji, w momencie nadania unikatowego identyfikatora, faktura jest automatycznie udostępniana odbiorcy. Przy jej odbiorze wystawca otrzymuje potwierdzenie jej odbioru. Faktury ustrukturyzowane przechowywane są w systemie przez 10 lat. Podatnik może w każdym momencie uzyskać do nich dostęp.
Choć KSeF funkcjonuje już od 2 lat, to jednak na razie jest on systemem dobrowolnym. Niemniej zgodnie z ustawą z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, KSeF stanie się obligatoryjny od 1 lipca 2024 r. (termin dotyczy wszystkich podatników VAT czynnych) oraz 1 stycznia 2025 r. (termin dotyczy podatników VAT zwolnionych). Zobacz program do KSeF od Hogart.
Użytkowanie KSeF niesie ze sobą wiele korzyści dla przedsiębiorców, takich jak:
- Szybszy zwrot VAT. Podatnicy wybierający KSeF otrzymają zwrot VAT o 1/3 szybciej – termin zwrotu skróci się dla nich o 20 dni, z 60 na 40.
- Bezpieczeństwo. Faktury wystawione i przechowywane w KSeF nie ulegną zniszczeniu czy zaginięciu, nie będzie konieczności wydawania ich duplikatów ani archiwizowania ich poza systemem.
- Przyspieszenie obrotu. Dzięki KSeF faktury są automatycznie udostępniane odbiorcom i wystawcom, a ich odbiór jest potwierdzany elektronicznie, co eliminuje ryzyko opóźnień i nieścisłości w rozliczeniach.
- Wygoda. Faktury wystawiane w KSeF mają ustrukturyzowany charakter, co ułatwia ich czytanie, wyszukiwanie i księgowanie. Ponadto, podatnicy mogą korzystać z interfejsu KSeF lub przesyłać dane w postaci pliku XML, zgodnie z własnymi preferencjami i możliwościami technicznymi.
Cyfryzacja podatków – trend na miarę XXI wieku
Cyfryzacja podatków ma na celu uproszczenie i usprawnienie systemu podatkowego, poprawę jakości obsługi podatników, zwiększenie efektywności i transparentności administracji podatkowej, a także ograniczenie kosztów i błędów związanych z obsługą podatkową. To proces zgodny z trendami europejskimi i światowymi, które dążą do wykorzystania nowoczesnych technologii w celu optymalizacji i modernizacji systemów podatkowych.
Cyfryzacja podatków niesie ze sobą wiele korzyści dla podatników, takich jak:
- Oszczędność czasu i pieniędzy związanych z wypełnianiem i przesyłaniem dokumentów,
- Łatwiejszy dostęp do informacji i usług podatkowych przez internet,
- Szybsze i łatwiejsze rozliczanie podatków i uzyskiwanie zwrotów nadpłat,
- Mniejsze ryzyko popełnienia błędów i nieścisłości w dokumentach podatkowych,
- Większa pewność i bezpieczeństwo prawne podatników,
- Lepsza komunikacja i współpraca z administracją podatkową.